Ukrayna’da Rusya’nın işgalinin ve savaşın gölgesinde Bağımsızlık Günü kutlamaları

Güncelleme 2 saat ilkin

James Waterhouse, BBC Ukrayna Muhabiri

Rusya’yı kızdırmanın bedelini eski Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko’dan daha iyi bilecek şahıs sayısı azdır.

Moskova’nın desteklediği adaya karşı (Viktor Yanukoviç) seçim kampanyası yürüyen Yuşçenko, 2004 senesinde dioksin adlı bir kimyasal madde ile zehirlenmişti.

Seçim sürecinin çoğunu Viyana’da bir hastanede geçiren Yuşçenko, tartışmalı seçimlerin arkasından büyük bir halk desteğiyle iktidara gelmişti.

Yuşçenko bugün Kiev’in haricinde yaşıyor. Ukrayna’nın bağımsızlığı için “millet ruhunun enerjisini” anahtar olarak gördüğünü söylüyor:

“Bugün 42 milyon Ukraynalının tek bir ağızdan konuştuğunu güvenle söyleyebilirim. Ve bu düşmana karşı koyabilmemizi sağlıyor, Rusya bile olsa.”

Yorum almak için görüştüğüm Yuşçenko’nun yüzünde hala zehirlenmesinden kalan izler görülebiliyor.

Bugün Ukrayna’nın bağımsızlık günü ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ordunun Ukrayna topraklarına şimal, cenup ve doğudan girmesi sonucu vermesinin altıncı ayı.

Bu süre zarfında Ukrayna ordusuna bakılırsa 9 bin asker öldü.

Birleşmiş Milletler’e (BM) bakılırsa ortalama 5 bin 500 sivil yaşamını yitirdi.

Viktor Yuşçenko’ya bakılırsa Batı tarihsel olarak Rusya’yla savaşamıyordu, 2008’de Gürcistan’da ve 2014’te Kırım’ın ilhakında olduğu şeklinde.

Yuşçenko, “Sadece Ukrayna bir kırılma oldu” diyor:

“Bugün, 50’den fazla ülke Rusya’ya karşı koymamız yönünde desteklerini dile getirdiler. Her türlü desteği sağlıyorlar, askeri, ekonomik ve insani.”

Yuşçenko artık zamanının çoğunu marangozlukla geçiriyor.

Etrafımız oyma heykellerle çevrilmiş durumdayken eski başkan bana, Ukrayna’nın bu harpte bir zafer ortaya koyduğunu söylüyor.

Rusya ne kadar Ukrayna’yı yörüngeye sokmayı denerse, Ukraynalıların ulusal kimlik bilinci o denli güçleniyor.

Kiev’de ufak bir atölyesi bulunan Nataliia, savaştan ilkin otel çalışanları için üniformalar dikiliyordu. Şimdiyse onların yerini bayraklar aldı.

İşgalden ilkin askeri sınır noktalarından sipariş almaya başlamıştı. Şu anda ayda 2500’den fazla şipariş geliyor. Yalnız ordudan değil, iş yerlerinden de.

“Bu renkler bizim için oldukca kıymetli” diyor ve ekliyor Nataliia:

“Her Ukraynalı bu renkleri hisseder ve onları her şeyde görürüz, gökyüzünde ve tahılda. Yaptığımız iş bizlere zevk, mutluluk ve pozitif hisler veriyor bu sebeple işe yarıyoruz”.

Şimdiye kadar Batı’dan gönderilen silahlar Ukrayna’nın sınırlarını korumasına ve Rusya’nın tedarik kanallarının negatif etkilenmesine yardım ediyor. Sadece durumun tamamen yön değiştirmesi ve Kiev’in Rusya’yı dışarı atması için bir tetikleyici gerek.

Ülkenin harp kahramanı olarak görülen Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Rus saldırısına karşı hazırlık mevzusunda şu an eleştirilerle karşı karşıya. ABD’nin ikazlarına karşın, ürkü yaratmamak ve Ukrayna’nın ekonomisine zarar vermemek için harekete geçmediği vurgulanıyor.

Ukrayna savunmasının öteki bir sembolu de Kyiv Independent. İngilizce gösterim meydana getiren haber sitesi, işgalden haftalar ilkin hazırlanmıştı. Günler içinde online takip edenleri on binlerden milyonlara ulaştı.

Gösterim Yönetmeni Olga Rudenko, haber sitesini Ukrayna’nın sesi olarak tanımlıyor ve onun dünyaya oluşturulan penceresi.

“Şubat ayında, her şey oldukca belirsizken ülkenin çoğunluğunun işgal edileceğini ya da öldürüleceğimizi bilmiyorduk” diyor ve ekliyor:

“Hala burada olabilmek için, bağımsızlık gününü kutlayabilmek için, yaptığımız oldukca anlamlı”.

Geçen ay Ukrayna’nın yine tahıl ihraç edebilmesinin yolunu açan (İstanbul’da imzalanan) antak kalma savaştaki tek diplomatik atılım.

Bazıları tahıl sevkiyatı anlaşmasını, sonunda imzalanacak sulh antlaşmasının temeli olarak görüyor.

Daha uzun bir yol var ve Ukrayna halihazırda topraklarının beşte birini yitirdi.

Bağımsızlığını sağlamak için, bu ülke bir süre daha dışa bağımlı duracak.