CHP ve İYİ Parti arasında, “adaylık” ve “HDP’li bakan” tartışmasıyla başlayan gerilim “6’lı masa krizi”ne döner mi?

CHP ve İYİ Parti içinde yaşanmış olan “cumhurbaşkanı adaylığı” ve “HDP’li bakan” tartışmalarıyla başlamış olan gerilimin 6’lı masaya iyi mi yansıyacağı ve yeni krizlerin işareti olup olmayacağı soruları gündemde.

Gerek CHP, gerekse İYİ Partiler, bundan sonraki süreçte de 6’lı masada yer edinen siyasal partiler içinde bu tür tartışmalar olabileceğini dile getiriyorlar.

Sadece her iki partide de kimse, “masayı bozma”,“masanın dağılması” benzer biçimde bir olasılığa talih tanınmıyor. Bunun sebebi olarak da “Şundan dolayı 6 siyasal parti biliyor ki, 6’lı masayı bozan siyasetin çöplüğüne gider” öngörüsü gösteriliyor.

CHP ile İYİ Parti arasındaki en mühim mesele alanlarından birisini “cumhurbaşkanı adaylığı” mevzusu oluşturuyor.

CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun 6’lı masanın ortak talibi olma niyetini artık iyiden iyiye ortaya koyması ve hatta üstünde uzlaşma olması halinde “adaylığa hazır” bulunduğunu açıklamasına,  İYİ Parti mesafeli duruyor. Hatta partiden sıkça “kazanacak aday” olması gerektiği mesajı geliyor.

İYİ Parti’de CHP’li Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın aday olması halinde kazancağı görüşü egemen. 

İYİ Partililere nazaran Akşener’in yurt gezileri, il, ilçe başkanları ile yapmış olduğu toplantılar dahil, sokağın talebi Mansur Yavaş.

Eğer aday olmayacak yada gösterilmeyecekse de ‘sokak ikna edilmeli’ diyorlar:

 “Sokak, Kemal bey olmaz, Mansur bey olur, diyor. Bizlere gelen talep bu şekilde. Biz Yavaş demiyoruz, yurttaş diyor. Yavaş’ın adaylığı Kemal beye bağlı, olmaz derse aday olması imkansız.  Yavaş’ın niçin aday olmadığının vatandaşa iyi anlatılması lazım. Kemal bey bu mevzuda bir adım atarsa ya da Yavaş niçin aday olmadığını açıklarsa bizim itirazımız olmaz. Fakat vatandaşın da bunu görmesi lazım.”

İYİ Parti’de, Kılıçdaroğlu’nun hemen hemen aday olmadığı, adaylığını masaya getirmeden de, parti olarak olumlu-olumsuz bir görüş bildirilemeyeceği belirtiliyor. 

Kılıçdaroğlu’nun adaylığını gündeme getirmesi halinde ise Akşener’in tek başına karar vermeyeceği, mevzuyu yetkili organlarına götüreceğine dikkat çekiliyor. 

CHP’liler, Kılıçdaroğlu’nun belediye başkanlarının adaylığı mevzusundaki tutumunu “görevlerine devam etmelerini isterim” diyerek net olarak açıkladığını, buna karşın İYİ Parti’nin ısrarının anlamlı olmadığı korumak için çaba sarfediyor.

Bu izahat üstüne İstanbul  Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun “adaylık” konusunu gündeminden çıkardığına dikkat çeken parti kaynakları, İstanbul İl Örgütü’nün geçen hafta sonu Abant’ta yapmış olduğu görüşmede, “Genel başkanın başarı göstermiş olması için elimizden gelen her şeyi yapacağız” mesajıyla bu tutumunu net ortaya koyduğunu ifade ediyorlar.

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın adaylık mevzusunda hala net bir izahat yapmaması da eleştiri mevzusu.

Parti kulislerinde, “Kim bilir çoğunlukla genel siyasete girmediği için şimdiye kadar bu şekilde bir izahat yapmadı. Herhalde gelecek günlerde bu mevzuda kendisi bir izahat yapmış olacaktır” yorumu yapılıyor. 

Son kamuoyu anketlerine nazaran Kılıçdaroğlu’nun, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la aşağı yukarı aynı oy oranına haiz olduğu, hatta bazı anketlerde 1-2 puan önde görünmüş olduğu belirtilerek, adaylığın netleşmesi halinde aranın açılacağı savunuluyor. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı İmamoğlu’nun adaylık süreci de buna örnek gösteriliyor:

“Binali Yıldırım karşısına İmamoğlu çıktığında, negatif idrak oluştu ve kimse talih tanımadı. Fakat ne vakit ki aday olarak sahaya indi, Yıldırım’ın oyları bir artıyorsa, İmamoğlu’nun 5 arttı ve netice ortada. Genel Başkan’ın adaylığı açıklandığında,  kafasında Yavaş mı olsun, İmamoğlu mu olsun diye sual işareti olanların hepsi Kılıçdaroğlu’na destek verecek.”

CHP kurmayları, 6’lı masanın, Erdoğan benzer biçimde bir cumhurbaşkanı istemediğine dikkat çekerek, “Gayemiz güçlendirilmiş parlamenter sistemse, bu süreci yönetecek bir kişiye ihtiyacımız var. Biz Türkiye’yi normalleştirecek birini arıyoruz, o da bizlere nazaran Kemal Kılıçdaroğlu’dur” görüşünü dile getiriyorlar. 

CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin’in, iktidar olmaları halinde “HDP’ye de bakanlık verilebileceği” açıklaması, İYİ Parti’nin oldukca sert tepkisine niçin oldu.

Başta Kılıçdaroğlu olmak suretiyle CHP yöneticilerinin  Tekin’in sözlerinin “parti görüşü olmadığı” yönündeki açıklamalarına rağmen Genel Başkan Meral Akşener, Tekin’in CHP’nin “kilit taşlarından biri” bulunduğunu ve partisinin görüşlerini belirttiğini açıkladı. Geçmişte, iki parti içinde yaşanmış olan krizli mevzularda “telefon diplomasisi” devreye girerken, bu vaka üstüne liderler içinde bir temas olmaması da dikkat çekti. 

CHP’lilere nazaran İYİ Parti’nin bu konudaki sert tutumunun altında, “seçim hesabı” yatıyor. CHP kurmayları, iki parti arasındaki oy geçişgenliğinin yüksek olduğuna dikkat çekerek, bilhassa ulusalcı seçmenlere “6’lı masadayız fakat  biz CHP’den farklıyız, HDP’ye mesafeliyiz” mesajı vererek tabanını büyütme hesabı yapmış olabileceği yorumu yapılıyor. 

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, HDP’ye karşı tutumunu “HDP’nin olduğu masada biz olmayız. Bizim olduğumuz masada da HDP olmaz” sözleriyle dile getirmişti. İYİ Parti, bu yaklaşımını “ortak cumhurbaşkanı talibi” mevzusunda da sürdürme eğiliminde. 

Parlamento seçimlerine dönük mevcut iki ittifak içinde yer almayacağını açıklayıp, üçüncü ittifak sonucu alan HDP, “ortak cumhurbaşkanı adaylığı” mevzusunda ise müzakerelere açık olacaklarını duyurmuşlardı. 

HDP’nin kendi adayını çıkarması icap ettiğini korumak için çaba sarfeden bazı parti yöneticileri, gerekçe olarak da “İYİ Parti tabanının HDP’nin destekleyeceği bir adaya tepki gösterebilecek olmasını” gösteriyorlar:

“HDP aday çıkarmazsa, 6’lı masanın adayını enfekte etme durumu olabilir. Örneğin HDP çıkıyor,  belediye başkanları ile ilgili hak iddia ediyor. Bu başkanlar CHP rozeti taşıyor. Ek olarak, HDP, aday çıkarmıyoruz Kemal beyi destekliyoruz derse, bizim seçmen sandığa gitmeyebilir yada oy vermeyebilir, ya da oldukca keskin olanlar karşı tarafın adayını destekleyebilir. Bu risk”

HDP’nin aday çıkarması halinde seçimin ikinci tura kalacağını düşünen İYİ Partililer, seçmenin mecburi olarak iki adaydan birine oy vereceği için mesele yaşanmayacağı görüşünde. 

CHP ise seçimlerin ikinci tura kalmasını riskli buluyor. HDP’nin Kılıçdaroğlu’na destek verme eğiliminde olduğu ve bunun da ilk turda seçimin rahat alınacağı anlamına geldiği belirtilirken, “ikinci tur” mevzusunda şu çekince dile getiriliyor:

“Adayda ortaklaşma olursa, seçim ilk turda alınır. İkinci tura da kalsa kazanılır fakat Türkiye siyasal tarihinde iki turlu seçim yok. Bildiğimiz tek turlu seçimle bu işi bitirelim.”

Gerek CHP, gerekse İYİ Parti kulislerinde, iki parti içinde bir oldukca mevzuda görüş ayrılığı olmasına rağmen, bunun 6’lı masada bir krize yol açmayacağı yada iki parti içinde kavşak anlamına gelmeyeceği ifade ediliyor.  

CHP’li üst düzey bir yönetici, bundan sonraki süreçte de 6’lı masada yer edinen siyasal partiler içinde bu tür tartışmalar olabileceğini, sadece kimsenin “masayı dağıtma” sorumluluğunu üstlenmeyeceğini ifade ediyor:

“Bu masayı, bugün Gürsel Tekin’in açıklamaları yada bir başka kişinin açıklamaları olur; dağıtamaz. Şundan dolayı 6 siyasal parti biliyor ki, 6’lı masayı bozan,  siyasetin çöplüğüne gider. Hepimiz sorumluluğunun bilincinde hareket edecektir. Biz değişik partileriz, programlarımız ideolojimiz değişik. Fakat birleştiğimiz yer demokratik parlamenter sistem, hakkaniyet, özgürlük.”

Bu yaklaşım, İYİ Parti de ilgilendiriyor. Akşener’in bir yakın kurmayına nazaran, masadaki öteki partilerle olsa bile CHP ile İYİ Parti  içinde bir kavşak yaşanmaz:

 “CHP ile İYİ Parti’nin ortaklaşa iş toplumda büyük bir sinerji yarattı ve ümit haline geldi. Masa’da yer edinen iki ana beden parti içinde bir sorun olmaz, en azından bizlerden yana olmaz.”